Iedereen met een aquarium heeft zich weleens afgevraagd wanneer zijn of haar vissen nu precies slapen. En of ze sowieso wel slapen. Want vissen lijken altijd maar wakker.
Het antwoord is: Ja, vissen kunnen slapen.
Vissen hebben een hersenstructuur die vergelijkbaar is met die van andere dieren. Dit betekent dat ze dezelfde soort slaap nodig hebben als andere dieren. Vissen hebben echter geen slaapcyclus zoals mensen en andere zoogdieren. In plaats daarvan slapen vissen gedurende korte periodes van tijd wanneer ze moe zijn. Slapen kun je dus zien als een rustfase waarbij de hersenactiviteit daalt, de stofwisseling vertraagd en de vissen minder zwemmen en actief zijn.
Hoe en wanneer slapen vissen
Dat verschilt per vissoort. Want er zijn verschillende slaappatronen te herkennen bij vissen. Sommige vissen slapen eigenlijk helemaal niet, terwijl andere vissen dan weer regelmatig en meermaals per dag slapen. Ook qua tijdstip zijn er verschillen te vinden. De meeste vissen slapen ’s nachts, maar daarop zijn ook weer uitzonderingen te vinden.
Tijdens het slapen zijn de vissen minder actief. Het zwemmen oogt dus wat slomer en eten ze niet op het moment van het zwemmen. Naast dat sommige vissen een beschut plekje zoeken (tussen de waterplanten en eventuele decoraties) zoeken ze ook lagere waterlagen op.
Hoe zit dit in je aquarium
Factoren die bepalen of een aquariumvis slaapt of niet, zijn onder andere de soort vis, de leeftijd van de vis, de grootte van het aquarium, de temperatuur van het water en de hoeveelheid licht in het aquarium. Sommige soorten aquariumvissen slapen meer dan andere. Bijvoorbeeld, guppies en pleco’s slapen meer dan barbelen (Barbus). Guppies slapen meestal tijdens de dag en pleco’s slapen meestal ’s nachts. Leeftijd is ook een factor die bepaalt of een aquariumvis slaapt of niet. Jonge vissen slapen meer dan oudere vissen. Dit komt omdat ze meer energie nodig hebben en minder voedsel kunnen verwerken.
Grote aquariums hebben meestal meer licht en warmte, waardoor de vissen minder snel slapen. Kleine aquariums zijn donkerder en kouder, waardoor de vissen sneller slapen. De temperatuur van het water is ook belangrijk voor het slapen van aquariumvissen. Vissen slapen meestal bij lagere temperaturen.
Hoe zie je aan de vis dat deze slaapt?
De meeste vissen hebben geen oogleden, dus het is moeilijk te zien wanneer ze slapen. Sommige vissen hebben wel oogleden, maar deze dienen niet om het oog te beschermen tijdens het slapen.Vissen slapen dus eigenlijk altijd met de ogen open.
Ook bewegen de vissen tijdens het het slapen hun kieuwen en vinnen. Dus dat is ook geen mogelijkheid waaraan je slapende vissen kunt herkennen.
Je kunt dus het best het gedrag bekijken van de vis om te zien of deze wel of niet slaapt. Bewegen de vissen langzamer en blijven zij stil liggen op een beschut plekje, dan heb je een goede kans om naar een slapende vis te kijken.
Is het veilig voor vissen om te slapen?
Als vissen slapen blijven ze alert. Dit ter bescherming van zichzelf. Bij gevaar (geluid en trillingen) schieten ze wakker en zijn ze direct weer actief.Wel zo veilig in een natuurlijke omgeving waar je ook roofvissen kunt vinden. Als plots het licht van je aquarium aangaat zullen de vissen dan ook gelijk wakker worden. Ledlampen in je aquarium die langzaam aan en uit gaan zijn dan ook geen gek idee.
Kunnen vissen slapen als je het licht aan laat staan van het aquarium?
Ja, vissen gaan dan gewoon slapen. Net als andere dieren en mensen hebben vissen een biologische klok. Als je ’s nachts het licht van het aquarium per ongeluk aan laat staat, zullen de vissen gewoon tot rust komen en kunnen slapen.
Kunnen vissen dromen?
Vissen kunnen niet dromen zoals mensen. Dit komt omdat hun hersenstructuur er anders uit ziet. Vissen hebben dus echter wel een soort ‘slaapfase’ vissen tot rust komen en hun lichaam herstellen. Maar dromen zullen vissen niet doen.