Informatie en weetjes over de verschillende waterplanten voor het aquarium

Submerse en emerse aquariumplanten

Aquariumplanten zijn eigenlijk onmisbaar in ieder aquarium. Ze zorgen voor bescherming en zuurstof voor alle vissen en overige dieren in je aquarium. Als je je aquarium gaat inrichten met aquariumplanten kun je kiezen uit twee varianten: Submerse en emerse aquariumplanten. Wat zijn de verschillen tussen deze planten, de voor en nadelen en welke bekende aquariumplanten horen bij welke variant?

Submerse aquariumplanten
Submerse betekent letterlijk ‘ondergedoken’. Kortom deze plant groeit en leeft geheel onder water. Enkel de bloeiende elementen kunnen eventueel boven het watervlakte uitsteken. Deze planten halen hun voeding met name vanuit de bodem met de wortels. Ook kunnen hun bladeren voeding uit het water halen.

Het kweken van submerse planten is lastiger. Daarom wordt vaak er voor gekozen om submerse aquariumplanten op een emerse (bovenwater) geweekt. Dit is voor (thuis)kwekers makkelijker. Zo gaat dit proces veel sneller (2x zo snel) en heb je bijvoorbeeld ook minder verlichting / energie nodig om de planten te groeien. Let op van het kopen van submerse planten die emers geweekt zijn (en je vaak in tuincentra etc kunt vinden), het uiterlijk en de vorm van de plant veranderd zodra je deze in je aquarium plaatst, en de planten onder water komen te staan. Bij sommige soorten veranderd zelfs de kleur zodra deze onder het water komt te staan. Laat je dus goed informeren.

Bekend voorbeelden van submerse waterplanten zijn de Vallisneria en de Aponogeton.

Een makkelijk ezelsbruggetje om het verschil tussen submerse en emerse aquariumplanten uit elkaar te halen is het wordt zelf. Submerse lijkt erg veel op het woord engelse woord ‘submarine’ dat we in Nederland kennen als onderzeeër.

Emerse aquariumplanten
Emerse planten groeien geheel of deels boven het water. De voeding van deze plant komt dat via de wortels en via de CO2 die in de lucht die via de bladeren de plant bereikt.
Liefst 75% van alle verkochte waterplanten zijn emerse waterplanten, die in hun natuurlijke leefomgeving eigenlijk dus vooral boven het water groeien. Emerse aquariumplanten kun je uiteraard ook prima in je aquarium plaatsen.

Bij het plaatsen van nieuwe aquariumplanten is het slim om te zorgen voor extra plantbemesting met CO2 (bijvoorbeeld met het middeltje Dennerle Co2 Plantbemesting Bio 60) of plantenvoeding (met Florocell). Beide biologische hulpmiddeltjes waarmee de aquariumplanten extra helpt.

Voor welke aquariumplanten kun je kiezen?

In de meeste aquaria kun je planten vinden vanwege het decoratieve aspect, maar vooral voor het praktische effect. Aquariumplanten hebben namelijk een belangrijke functie in het aquarium. Zo fungeren planten als filter vanwege hun opname van nitraat en fosfaat. Daarnaast kunnen ze fungeren als schuilplaats voor kleine vissen. 

Als je planten in je aquarium wilt plaatsen is het belangrijk dat je bodem in het aquarium de ideale omstandigheden biedt aan de planten. Deze bodem wordt ook wel de voedingsbodem genoemd en heeft voor veel aquariumplanten een toegevoegde waarde. Dit omdat de planten voeding uit de voedingsbodem kunnen halen, maar ook  omdat de planten goed kunnen wortelen. De voedingsbodem kun je het best maken bij het opstarten van je aquarium, omdat deze op dat moment leeg (zonder water) moet zijn.

Soorten planten
Kort samengevat zijn er vier soorten aquariumplanten die je in een aquarium kunt vinden:

  1. Echte waterplanten.
    Voor de echte waterplanten is de eerder genoemde voedingsbodem zeer aangeraden, dit om goed te groeien en gezond te blijven. Voorbeelden van deze aquariumplanten zijn de populaire:

    – Vallisneria
    – Waterpest
    – Hoornblad 

    Qua onderhoud moeten deze planten regelmatig gesnoeid worden. Wat dit betekent verschilt per soort. Bij de ene gaat het om het verwijderen van enkele bladeren en bij de andere om het inkorten (oftewel toppen) Dat wil zeggen de onderkant verwijderen en ongeveer drie kwart van de bovenkant terugplaatsen. Vraag bij aanschaf van de aquariumplanten de winkel om advies zodat je het altijd goed doet. Kies als beginnend aquariaan niet voor te veel verschillende soorten planten om het je zelf niet te lastig te maken. 

    Om je planten gezond te houden is het aan te raden om af en toe iets aan plantenvoeding toe te voegen. Floracell van HS Aqua is daarvoor zeer geschikt. Als je planten niet goed groeien zou dit kunnen liggen aan een tekort van CO2. Dit is te verhelpen met Dennerle Co2 Plantbemesting Starter (speciaal voor net aquariums die net opgestart zijn). 

  2. Moeras planten.
    Ook moerasplanten kun je in je aquarium zetten. Het grote verschil met waterplanten is dat moerasplanten sneller groeien boven het water. Zij worden dan ook vaak boven het water geweekt (emerse). In de aquariumwinkel zie je vaak de moerasplant die net gekweekt is boven water. Als je die in je eigen aquarium onderwater zet, zal je zien dat de plant binnen enkele maanden er anders uitkomt te zien. Dit doordat bladeren onder water er afvallen en nieuwe bladeren ontstaan. Houdt hiermee rekening met je aankopen!

    Voorbeelden van moerasplanten zijn:
    – Braziliaanse Klimop
    – Cryptocorynes
    – Echinodorus soorten

    TIP: Hoe kun je moerasplanten en de echte waterplanten van elkaar onderscheiden?
    Als je ze uit het water haalt, blijft de moerasplant bijna in dezelfde vorm “staan”.  Terwijl de echte waterplant niet blijft staan maar gaat “hangen”.

  3. Epifyten
    Een bijzondere soort plant die zich enkel hecht aan kienhout of aan stenen / grind. Zij halen zuurstof uit het water, maar produceren weinig tot geen zuurstof. Deze planten zijn met name zeer decoratief en geven het aquarium een echte natuurlijk sfeer.

    Voorbeelden zijn:
    – Microsorum
    – Kleine anubia soorten
  4. (Plastic) kunstplanten.
    Vanwege het ontbreken van de filterende functie die echte planten wel hebben heeft het niet onze voorkeur. Maar omdat er veel aquariums zijn met daarin (gedeeltelijk) kunstplanten mag deze niet ontbreken. Aquarianen die hiervoor kiezen kijken met name naar de decoratieve functie, en dat is deels terecht omdat kunstplanten er vaak ook fraai uitzien. In combinatie met echte planten is dit ook te billijken. Het oog wil namens ook wat.
    Wie denk dat de kunstplanten makkelijk(er) zijn in onderhoud zit daarmee mis.  Deze moeten met een regelmaat schoongemaakt worden.  De reden hiervan is dat er vuil, voer en dergelijke tussen gaat zitten én omdat ze gewoon vies worden of bealgen. Naast de bekende en populaire plastic planten worden er ook steeds vaker mossoorten na gemaakt.